Blog: Design for Disassembly – ook maritiem!

Optimaal resultaat in circulaire oplossingen realiseren we als alle producten en onderdelen die geproduceerd worden ook ontworpen zijn voor circulair hergebruik: schepen, installaties, componenten en de materialen waarvan ze gemaakt worden. De basisgedachte hierbij is dat bij ontwerp optimaal rekening gehouden wordt met toekomstige de-montage. Dan kan elk onderdeel van een schip eenvoudig uit elkaar: voor onderhoud, reparatie, vervanging of hergebruik elders. Tot en met demontage van de materialen zelf: tot de schone en pure kwaliteit van nieuwe materialen voor nieuwe producten.

Optimale Flexibiliteit
Met Design for Disassembly in gedachten, komen veel andere voordelen in beeld, gerelateerd aan de flexibiliteit die de-montage biedt. Naast makkelijkere en snellere reparatie kan een schip dan eenvoudiger veranderen van kerntaak, van installaties en kan de inrichting eenvoudiger worden aangepast aan veranderende marktvraag. In een steeds sneller veranderende economie is dergelijke flexibiliteit van vitaal belang voor een schip in ‘2040’.

Standaardiseren van onderdelen
Van andere sectoren (zoals automotive of heavy machinery) valt te leren dat standaardisatie van onderdelen een belangrijke factor is in modulair ontwerp. Eenvoudige uitwisseling van onderdelen en installaties biedt bovendien ‘lean management’ in de supply chain, vermindering van voorraden, snellere ‘just-in-time’ levering met bijbehorende mogelijkheden tot forse kostenbesparing. Steeds vaker zien we bovendien de toepassing van schepen of platforms veranderen, soms al tijdens de eerste reis of zelfs vóór oplevering: het project is gecancelled, schip verkocht of de markt dramatisch veranderd. Een schip dat voor arctische omstandigheden is ontworpen, krijgt bestemming Cariben of een schip dat is gebouwd om offshore platforms te plaatsen wordt voortaan ingezet om platforms weg te halen. Design for Service, voorbereid op dergelijke onverwachte re-fitting, zet flexibiliteit voorop, om sneller en goedkoper te kunnen aanpassen aan steeds sneller veranderende marktomstandigheden.

Design for Repair maakt schepen weer sneller productief: snellere en goedkopere reparatie verlaagt de kosten en verhoogt de productiviteit.

Herbruikbaarheid
Flexibiliteit in toepassing impliceert natuurlijk ook dat onderdelen en installaties (economisch) overbodig worden – op zoek naar een andere bestemming. Zowel standaardisatie als mogelijke verdere de-montage van dergelijke installaties, maken nieuwe toepassingen mogelijk in heel andere producten en/of markten: De vergelijking met LEGO is hier misschien wel het meest van toepassing.

In de bouwwereld groeit de interesse voor registratie van materialenpaspoorten voor gebouwen: het gebouw als een ‘materialenbank’. Wanneer de materialen, onderdelen, kwaliteit en waarde continu in beeld zijn, wordt betere valorisatie mogelijk: bij het plannen van eventuele renovatie of sloop, is op vóórhand de waarde en mogelijke toepassing in beeld van de materialen en onderdelen die overbodig worden.

Afdankwaarde
Schone decommissioning van schepen en platforms zijn dezer dagen een actueel en kostbaar onderwerp in het duurzaamheidsdebat. Vóórbereid voor ontmanteling zal deze activiteit in de toekomst juist waarde kunnen gaan opleveren: De waarde van installaties, onderdelen en materialen kan dan – voorbereid door het ontwerp – méér opleveren dan de kosten van decommissioning. Niet in de vorm van smerige stranden of smoezelige sloperijen waar vandaag de associatie mee is, maar in schone, hoogwaardige dis-assembly tot onderdelen en materialen die in kwaliteit, zuiverheid, garantie en service niet onderdoen voor nieuw. Deskundigen schatten in dat vandaag al een 30% hogere restwaarde mogelijk is (1-10% van de nieuwwaarde), met een verwachting dat dit in 2040 het 5 tot 20-voudige zal kunnen zijn.

Zo worden dezer dagen bijvoorbeeld concepten ontwikkeld om de leefunits van offshore platforms te ‘refurbishen’ tot tijdelijke huisvesting- of kantoorunits.

Het schip als een materialen- en onderdelenbank voor hergebruik
Combineren we de inzichten rond Design for Disassembly hierboven, dan zien we een schip ook als een materialenbank: met gedetailleerd inzicht in alle onderdelen en materialen, hun samenstelling, toepassing en wijze van demontage. Hiermee is op elk moment de waarde van elk individueel onderdeel en materiaal bekend. Dit brengt een andere blik op de (boek)waarde van het schip op zich: gebaseerd gebruik, inzet en productiviteit evengoed als op basis van de optelsom van onderdelen en materialen – met de notie dat deze op een andere plek in een andere toepassing óók waarde kunnen genereren. Halen schepen in ‘2040’ dan nog wel het einde van hun (technische) levensduur? Of gaan we éérder ontmantelen omdat er in een veranderende markt betere toepassingen zijn om de gebruikte materialen en onderdelen in te zetten?

Caterpillar is een van de duidelijkste voorbeelden ter wereld: de zware machines komen via het gespecialiseerde ‘CAT-Reman’ terug op de markt met ‘als nieuw’ kwaliteit, garantie en service. Omdat Caterpillar hier vanaf het allereerste ontwerp rekening mee houdt en leert van de remanufacturing-ervaringen is CAT-Reman een zeer winstgevend bedrijfsonderdeel, met meer dan 4000 medewerkers en 7000 verschillende producten heeft ze in 5 jaar al zo’n 500.000 ton aan producten opnieuw in de markt gezet.

Bij Cirkellab helpen wij graag bij de gedachtevorming, uitwerking en afwegingen tussen verschillende designprincipes. Bovendien zullen we met de komende CIRCO-training en de ontwikkelingen naar een Remanufacturing-centre uitgebreid inzetten op kennisontwikkeling rond deze thema’s.

Deze blog is mede tot stand gekomen dankzij Dr. Mariano Otheguy die in verschillende brainstormsessies input heeft gegeven rond de toekomst van design in de maritieme sector.

Klik hier voor alle blogs van Cirkellab. Zelf circulaire suggesties, vraagstukken of innovaties die als ‘voedingsbodem’ kunnen dienen voor een toekomstige blog, neem dan contact op via info@cirkellab.nl voor de mogelijkheden. Wil je onze blogs en nieuwsbrieven voortaan via de mail ontvangen, schrijf je dan hiervoor in via www.cirkellab.nl.